Blinder

Bydd y rhan fwyaf o bobl â chanser yn profi blinder sy'n gysylltiedig â chanser ar ryw adeg yn ystod eu taith canser.

Mae blinder yn un o sgîl-effeithiau mwyaf cyffredin canser a gall ymddangos:

fel symptom o ganser cyn i chi gael eich diagnosis
fel sgil-effaith triniaethau fel cemotherapi, radiotherapi ac imiwnotherapi
yn y dyddiau a'r wythnosau yn dilyn llawdriniaeth.

Mae pobl â chanser yn disgrifio blinder fel teimlo'n flinedig, yn wan, wedi blino'n lân, yn drwm, yn araf, neu nad oes ganddyn nhw unrhyw egni nac awydd i godi a mynd.

Mae'n wahanol iawn i'r teimlad arferol o flinder rydyn ni i gyd yn ei brofi o bryd i'w gilydd ar ôl diwrnod prysur neu lawer o weithgarwch. Er bod cwsg a gorffwys yn lleddfu blinder arferol, nid yw blinder sy'n gysylltiedig â chanser yn cael ei leddfu.

Ffeithiau cyflym:

Blinder yw'r sgîl-effaith mwyaf cyffredin o driniaeth canser
Mae blinder canser yn wahanol i flinder arferol y mae pobl nad oes ganddynt ganser yn ei deimlo.
Gall blinder leihau ansawdd eich bywyd

Achosion blinder

Mae yna lawer o achosion gwahanol o flinder sy'n gysylltiedig â chanser, a all gynnwys:

y canser ei hun
sgîl-effeithiau meddyginiaethau neu driniaethau
meddyliau pryderus
poen
straen
ansicrwydd
llawdriniaeth
anawsterau bwyta
anemia (cyfrif gwaed isel)
lefelau gweithgaredd is

Lefelau Egni

Ffordd ddefnyddiol o feddwl am sut mae eich blinder yn effeithio ar eich lefelau egni yw dychmygu batri. Cyn i chi gael eich effeithio gan flinder, roedd gennych fatri mawr a fyddai'n draenio'n raddol dros gyfnod y dydd wrth i chi fynd ati i wneud eich gweithgareddau.

Gyda blinder, mae eich batri yn llai felly mae'n cymryd llai o ymdrech iddo ddraenio. Mae hyn yn golygu bod angen i chi ailwefru'ch batri yn amlach.

Fodd bynnag, ni fydd gorffwys am gyfnodau hir neu wneud ychydig iawn o weithgarwch o gymorth. Yn union fel car sydd wedi'i adael wedi'i barcio ar y dreif am amser hir, bydd y batri yn y pen draw yn mynd yn fflat os na chaiff ei ddefnyddio. Yn yr un modd, mae angen i'ch corff barhau i symud er mwyn aros wedi'i wefru.

Felly, mae'n bwysig parhau i fod yn egnïol yn gorfforol i helpu i reoli a lleihau eich blinder.

Ynni meddyliol, corfforol ac emosiynol

Nid yw blinder yn effeithio ar weithgareddau corfforol fel cerdded, dringo'r grisiau neu wneud gwaith tŷ yn unig. I lawer o bobl, mae effeithiau gwybyddol hefyd. Gall y rhain gynnwys:

crynodiad llai
problemau cof
anhawster dod o hyd i eiriau
anhawster meddwl yn glir
teimlo'n flinedig yn emosiynol

Weithiau efallai y byddwch chi'n cael diwrnod gorffwysol yn gorfforol ond yn dal i deimlo'n flinedig. Gall hyn fod oherwydd, hyd yn oed os nad ydych chi wedi gwneud unrhyw beth corfforol, eich bod chi wedi bod yn defnyddio egni meddyliol neu emosiynol a all eich gadael chi wedi blino'n lân.

Mae gweithgareddau corfforol, meddyliol ac emosiynol i gyd yn gofyn am ymdrech. Mae hyn yn golygu y gall gweithgaredd meddyliol fel cwblhau croesair eich gadael yr un mor flinedig â gweithgaredd emosiynol fel poeni, neu weithgaredd corfforol fel cerdded.

Felly, mae'n syniad da newid gweithgareddau heriol â rhai haws. Mae'n iawn cymryd seibiant a dychwelyd at weithgaredd, boed yn gorfforol, yn feddyliol neu'n emosiynol. Gall hyn eich helpu i gadw'ch lefelau egni'n uchel.

Rheoli eich blinder

Mae yna lawer o bethau y gallwch chi eu gwneud i reoli eich blinder a'ch lefelau egni. Wrth geisio rheoli blinder, mae'n ddefnyddiol meddwl am sut mae'n effeithio ar eich bywyd bob dydd a'r pethau rydych chi eisiau neu angen eu gwneud.

Cylch gweithgaredd

Gall y Cylch Gweithgaredd eich helpu i ddeall pam mae gweithgarwch corfforol yn fuddiol wrth reoli eich blinder. Cymerwch olwg ar y diagramau canlynol a meddyliwch am sut maen nhw'n berthnasol i'ch blinder.

Pan fyddwch chi'n osgoi gweithgaredd, mae eich cyhyrau'n mynd yn wannach. Gall hyn ei gwneud hi'n anoddach gwneud pethau, sydd wedyn yn cynyddu eich blinder. Gelwir hyn yn gylch dieflig anweithgarwch .

Gallwch reoli eich blinder drwy reoli cyflymder eich hun, cynllunio eich diwrnod a blaenoriaethu eich gweithgareddau dyddiol. Gall hyn dorri'r cylch dieflig a chreu cylch cadarnhaol o weithgarwch.

Mwy o wybodaeth

Mae'r dolenni canlynol yn darparu rhagor o wybodaeth ac adnoddau i'ch helpu i ddeall a rheoli eich blinder: