Rhagolygon Gŵyl y Banc yn edrych yn dda - dyma sut i gadw'n ddiogel yn yr haul

Gyda rhagolygon yn rhagweld penwythnos heulog prin Gŵyl y Banc, dylai fod yn gyfle perffaith i ymlacio ac amsugno rhai pelydrau, neu dreulio amser yn yr awyr agored yn gweithio yn yr ardd.

Ond er mai'r peth olaf yr hoffem ei wneud yw rhoi llaith ar hwyl unrhyw un, mae'n wirioneddol bwysig peidio â gorwneud pethau ac amddiffyn ein hunain rhag peryglon gor-amlygiad i'r haul.

Efallai y byddwch chi'n synnu o wybod mai dim ond un achos o losg haul pothellu fel plentyn, er enghraifft, sy'n gallu cynyddu'n sylweddol eich risg o ddatblygu canser y croen yn ddiweddarach mewn bywyd.

Ond mae'n gamsyniad cyffredin, os na fyddwch chi'n llosgi, nad ydych chi'n gwneud unrhyw niwed i'ch croen. Yn anffodus, nid yw hyn yn wir. Ymbelydredd UV o'r haul sy'n achosi difrod ac mae hefyd yn cyflymu'r broses o heneiddio ar gyfer croen ac yn cynyddu'r risg o ddatblygu canser y croen.

Dyma pam y gall gor-amlygiad i heulwen llachar hyd yn oed yn y gaeaf fod yr un mor beryglus ag yn ystod anterth yr haf.

Mae achosion o ganser y croen ar gynnydd ar hyn o bryd ac yn cynrychioli un o'r mathau mwyaf o ganser sy'n cael ei drin gan fyrddau iechyd fel Bae Abertawe.

Fodd bynnag, nid oes angen i hyn fod yn wir ac os cymerwch rai rhagofalon syml, nid oes unrhyw reswm pam na allwch chi fwynhau'r heulwen o hyd.

Mae Hannah Davies, yn y llun, nyrs glinigol arbenigol canser y croen Macmillan gyda Bae Abertawe, yn arbenigwraig ym maes cadw’n ddiogel yn yr haul ac mae ganddi’r cyngor canlynol ar sut i ofalu amdanoch eich hun tra hefyd yn mwynhau misoedd yr haf.

Meddai: “Mae’n hysbys bod ymbelydredd uwchfioled solar yn garsinogenig (i achosi canser) i bobl a gall basio trwy gymylau, gwydr a dillad.

“Mae yna lawer o gamsyniadau am amlygiad i’r haul. Er enghraifft, mae yna gred nad oes angen i bobl sydd â lliwiau croen tywyllach wisgo eli haul ac na allwch chi losgi trwy wydr. Nid yw’r naill na’r llall yn gywir, a dyna pam mae rhoi’r ffeithiau i bobl am ddod i gysylltiad â’r haul wrth inni ddod i mewn i’r haf yn bwysig iawn.

“Ond y peth olaf y byddwn i eisiau ei wneud yw atal unrhyw un rhag mwynhau eu hunain a gwneud y gorau o'r tywydd braf. Mae'n fater o fod yn ymwybodol o sut i amddiffyn eich hun tra'ch bod yn mwynhau.

“Felly fy nghynghorion yw rhoi eli haul tua 20 munud cyn mynd allan yn yr haul i wneud yn siŵr bod gennych chi'r amddiffyniad hynod bwysig hwnnw.

“Ceisiwch eli haul yn rheolaidd eto os ydych yn y dŵr neu’n chwysu llawer, a cheisiwch osgoi’r haul ar yr adegau prysuraf – rhwng 11yb a 3yp pan fydd y pelydrau UV ar eu huchaf.

“Ceisiwch geisio cysgod pan allwch chi, peidiwch ag anghofio gwisgo dillad amddiffynnol, hetiau a sbectol haul, a rhowch o leiaf eli haul sbectrwm eang ffactor 30.

“Mae fy neges yn syml. Mwynhewch yr heulwen ond gwnewch hynny mewn ffordd gyfrifol nad yw’n debygol o achosi niwed parhaol a sylweddol i chi. Y gwir amdani yw, mae modd atal 86 y cant o ganserau’r croen melanoma, er enghraifft.

Mae Hannah yn rhannu awgrymiadau SKCIN ar gyfer cadw’n ddiogel yn yr haul dros y misoedd nesaf:

1. Gwisgwch grys-t

2. Gwisgwch eli haul SPF 30+ sbectrwm eang UVA

3. Gwisgwch het frimmed lydan

4. Gwiswch  sbectol haul ansawdd

5. Eisteddwch oddi wrth yr haul pryd bynnag y bo modd.