Mae gwaith yn dechrau ar ddatblygiad Ysbyty Singleton gwerth £14 miliwn a fydd yn trawsnewid diagnosis o ganser

Mae gwaith wedi dechrau ar ddatblygiad gwerth £14 miliwn yn Ysbyty Singleton a fydd yn trawsnewid y ffordd y caiff canser a rhai cyflyrau eraill eu diagnosio.

Cyflwynwyd sganio PET-CT arbenigol iawn yn yr ysbyty Abertawe yn 2020, gan osgoi'r angen i bobl o ardaloedd Bae Abertawe a Hywel Dda deithio i Gaerdydd.

Mae'r brif ddelwedd uchod yn dangos, o'r chwith i'r dde: Cyfarwyddwr Gweithwyr Proffesiynol Iechyd Cynghreiriol a Gwyddor Iechyd Bae Abertawe, Christine Morrell; Pennaeth Meddygaeth Niwclear, yr Athro Neil Hartman; a rheolwr prosiect cynllunio cyfalaf y bwrdd iechyd, Danny Flynn.

Mae sgan PET-CT yn cyfuno sganiau tomograffeg gyfrifiadurol (CT) a thomograffeg allyriadau positron (PET). Gall ddatgelu canser a rhai clefydau eraill na fyddent efallai'n ymddangos ar fathau eraill o sganiau.

Mae ei gywirdeb yn golygu y gall wneud diagnosis o ganser, darganfod pa mor fawr yw canser ac a yw wedi lledu.

Gall hefyd ddangos pa mor dda y mae canser wedi ymateb i driniaeth ac a yw wedi dychwelyd – ac, os felly, yn union ble mae.

Fodd bynnag, mae sganiwr Singleton ar uned symudol sydd wedi cyfyngu ar yr ystod o wasanaethau a'r diwrnodau gweithredu.

Dywedodd Pennaeth Meddygaeth Niwclear Bae Abertawe, yr Athro Neil Hartman, y byddai'r adeilad newydd yn gwneud gwahaniaeth sylweddol i ofal cleifion.

Chwith: Sut olwg fydd ar yr adeilad newydd.

“Am y tro cyntaf byddwn yn gallu gwneud sganio PET pediatrig,” meddai.

“Byddwn ni’n gallu sganio o dan anesthetig cyffredinol. Byddwn ni’n gallu sganio’r ymennydd, rhywbeth nad ydym ni’n gallu ei wneud ar hyn o bryd.

“A byddwn ni’n gallu sganio saith diwrnod yr wythnos, os ydym ni’n dymuno, rhywbeth arall na allwn ni ei wneud ar hyn o bryd.”

Mae Llywodraeth Cymru wedi darparu cyllid cyfalaf o dan ei rhaglen PET-CT Cymru gyfan.

Nod hyn yw datblygu pedwar sganiwr PET-CT statig ledled Cymru o fewn y 10 mlynedd nesaf. Bydd un yr un yng nghanolfannau canser Abertawe, Felindre a Gogledd Cymru, gyda lleoliad y pedwerydd i'w benderfynu.

Mae Tilbury Douglas wedi cael ei benodi’n gontractwr ar gyfer yr adeilad yn Singleton, a fydd yn cymryd tan hydref y flwyddyn nesaf i’w gwblhau.

Bydd gosod offer yn cael ei ddilyn, a disgwylir i'r cleifion cyntaf gael eu sganio yno ddechrau 2027.

Mae'r adeilad ym mhen gogleddol safle'r ysbyty, ochr yn ochr â ffiniau'r brifysgol a Pharc Singleton. Roedd yn rhaid ei gynllunio'n ofalus i osgoi effeithio ar wasanaethau a choed sydd wedi hen ymsefydlu.

Bydd yn cynnwys chwe ystafell derbyn lle gellir paratoi cleifion cyn cael eu sganio. Bydd ystafell ar gyfer anesthesia cyffredinol hefyd.

Mae'r holl ardaloedd clinigol a chefnogol, gan gynnwys ardal aros ac ôl-sgrinio bwrpasol, wedi'u cynllunio i ddarparu amgylchedd mor ddiogel a chyfforddus â phosibl.

Gwelir y datblygiad hwn fel rhan allweddol o raglen fuddsoddi'r bwrdd iechyd mewn gofal rhagorol.

Dywedodd Cadeirydd Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe, Jan Williams (yn y llun ar y dde yn lansiad y prosiect), ei bod hi a Chadeirydd Hywel Dda, Neil Wooding, wrth eu bodd yn gweld y gwaith yn dechrau.

“Mae hwn yn ddatblygiad cyffrous sydd ei angen yn fawr ar boblogaeth De-orllewin Cymru,” meddai.

“Bydd yn rhoi cyfle i’r staff arbenigol sy’n darparu gofal mor ardderchog wella eu gwasanaeth ymhellach fyth. Mae Neil a minnau’n edrych ymlaen at weld y cynlluniau’n datblygu!”

Dywedodd Cyfarwyddwr Gweithwyr Proffesiynol Iechyd Cynghreiriol a Gwyddor Iechyd Bae Abertawe, Christine Morrell, fod pawb o'r gwahanol asiantaethau a sefydliadau dan sylw wedi ymrwymo'n llwyr i'r prosiect.

“Nid oedd ein capasiti a’n gallu ar yr uned symudol yn rhoi’r hyn yr oeddem ei angen o ran y boblogaeth,” ychwanegodd.

“Rydym yn edrych ymlaen at ei adeiladu ac at allu ehangu ein gwasanaethau.”