Gallai newid anadlyddion fod yn anadl o awyr iach i gleifion a'r blaned

YN Y LLUN: Kirsty Speakman, Fferyllydd Arweiniol Clinigol, Gofal Sylfaenol a Carys Howell, Fferyllydd Gofal Sylfaenol, gyda'r anadlyddion.

Gallai hysbysu cleifion am sut i gael y defnydd gorau o anadlyddion fod yn anadl o awyr iach iddyn nhw eu hunain a'r amgylchedd.

Mae llawer o gleifion yn darganfod y gallant newid eu hanadlyddion dos mesuredig (MDIs) i anadlyddion powdr sych (DPIs), sy'n fuddiol i'w cyflwr ysgyfaint ac yn fwy caredig i'r blaned.

Gellir gwirio a yw hwn yn opsiwn iddyn nhw yn ystod eu hadolygiadau anadlol rheolaidd. Bydd eu meddyg teulu, fferyllydd neu nyrs yn asesu eu defnydd a'u techneg anadlydd i sicrhau ei fod yn cael ei ddefnyddio'n gywir. Byddant hefyd yn trafod cyflwr y claf a'r rheolaeth gyffredinol i benderfynu a yw'r anadlydd cywir yn cael ei ddefnyddio neu a oedd dewis arall gwell.

Gall cleifion ddod o hyd i wybodaeth am anadlyddion drwy adran newydd ei chreu ar wefan y bwrdd iechyd.

Dywedodd Kirsty Speakman, Fferyllydd Arweiniol Clinigol, Gofal Sylfaenol: “Er y gall fod yn frawychus newid anadlyddion, mae llawer o gleifion nid yn unig yn canfod bod y dewisiadau amgen hyn yn haws ac yn symlach i’w defnyddio ond mae cyflwr eu hysgyfaint hefyd yn cael ei reoli’n well o ganlyniad.

“Gall anadlyddion powdr sych fod yn opsiwn gwych i rai pobl, ond nid ydyn nhw'n addas i bawb. Dyna pam ei bod hi'n bwysig cael asesiad priodol i ddod o hyd i'r hyn sy'n gweithio orau i chi. Mae'r anadlyddion hyn yn gweithio orau pan allwch chi anadlu'n gyflym ac yn ddwfn, felly efallai nad nhw yw'r dewis delfrydol ar gyfer plant iau neu oedolion hŷn sy'n cael trafferth anadlu'n ddwfn.”

Gall newid anadlyddion hefyd gael effaith sylweddol ar ein hamgylchedd.

Yn aml, mae MDIs yn cynnwys gwthiant o'r enw hydrofluoroalcane (HFA), sy'n nwy tŷ gwydr cryf. Maent yn darparu swm penodol o feddyginiaeth ar ffurf aerosol, yn hytrach nag fel tabled neu gapsiwl. Hyd yn oed pan anfonir yr anadlyddion hyn i safleoedd tirlenwi, gall yr HFAs ollwng yn araf allan o'r anadlyddion a chyfrannu at gynhesu byd-eang.

Mewn cyferbyniad, nid yw DPIs ac anadlyddion niwl meddal (SMIs) yn cynnwys tanwyddau HFA ac yn gyffredinol mae ganddynt ôl troed carbon llawer is na MDIs.

O ran allyriadau, mae defnyddio MDI sengl nodweddiadol dros flwyddyn yn cyfateb i yrru o Abertawe i Lerpwl mewn car petrol. Ond mae defnyddio DPI nodweddiadol yn cyfateb i yrru dim ond pedair milltir – tua’r pellter o Ysbyty Singleton i Stadiwm Swansea.com.

Dywedodd Carys Howell, Fferyllydd Gofal Sylfaenol: “Gall rhai anadlyddion ryddhau nwyon tŷ gwydr pwerus sy’n cyfrannu at newid hinsawdd a chynyddu llygredd aer a all waethygu cyflyrau’r ysgyfaint.

“Bydd defnyddio anadlyddion mwy gwyrdd yn lleihau’r effaith y mae anadlyddion yn ei chael ar yr amgylchedd, gan fod o fudd i’r byd rydyn ni’n byw ynddo a gwella’r aer rydyn ni’n ei anadlu.”

Hyd yn oed os nad yw anadlydd mwy ecogyfeillgar yn iawn i chi, mae yna bethau y gallwch chi eu gwneud o hyd i helpu'r amgylchedd.

Dywedodd Rhian Owen, Fferyllydd Gofal Sylfaenol: “Y peth pwysicaf yw cael anadlydd sy'n iawn i'r claf a'i gyflwr ysgyfaint. Hyd yn oed os nad yw'n briodol i rai cleifion newid i anadlydd mwy gwyrdd, mae yna gamau y gellir eu cymryd o hyd i leihau effaith eu hanadlyddion ar yr amgylchedd. Er enghraifft, archebu anadlyddion dim ond pan fo angen i leihau gwastraff a gwaredu anadlyddion mewn ffordd ddiogel a chyfeillgar i'r amgylchedd.”

YN Y LLUN: Dr Kannan Muthuvairavan.

Yn ddiweddar, mae'r bwrdd iechyd wedi lansio adran bwrpasol Mynd yn Wyrdd gyda'ch Anadlyddion ar ei wefan.

Mae'r wefan yn cynnig gwybodaeth am ddefnyddio anadlydd, a sut y gall cleifion gael y gorau o'u hanadlydd i gynorthwyo eu cyflwr a'r amgylchedd.

Dywedodd Dr Kannan Muthuvairavan, arweinydd gofal sylfaenol y bwrdd iechyd ar gyfer clefydau anadlol a meddyg teulu ym Mhractis Grŵp Estuary: “Fel Arweinydd Meddyg Teulu Anadlol, rwy’n falch o gefnogi’r ymgyrch Mynd yn Wyrdd gyda’ch Anadlyddion.

“Mae’r wefan hon yn adnodd gwych i helpu cleifion i ddeall sut y gall eu hanadlwyr effeithio ar yr amgylchedd a pha gamau syml y gallant eu cymryd i wneud gwahaniaeth.

“Drwy ddysgu mwy am y mathau o anadlyddion sydd ar gael a sut i’w defnyddio a’u gwaredu’n gyfrifol, gall cleifion ofalu am eu hiechyd a’r blaned.

“Byddwn i’n annog unrhyw un sy’n defnyddio anadlydd i gymryd ychydig funudau i archwilio’r wefan a siarad â’u tîm gofal iechyd am yr opsiynau sy’n gweithio orau iddyn nhw.”

Ewch yma i gael mynediad i'r adran bwrpasol Mynd yn Wyrdd Gyda'ch Anadlyddion ar wefan Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe.