Carreg filltir mewn wardiau rhithwir yn gweld miloedd o gleifion yn cael gofal gartref

Mae mwy na 12,000 o gleifion bellach wedi cael eu cefnogi gan wasanaeth wardiau rhithwir Bae Abertawe.

Sefydlwyd y gwasanaeth yn wreiddiol fel prosiect peilot ym mis Tachwedd 2021 ond profodd mor llwyddiannus nes iddo gael ei gyflwyno'n ddiweddarach gyda ward rithwir bellach yn rhedeg o fewn pob un o'r wyth Cydweithrediad Clwstwr Lleol.

Mae wardiau rhithwir yn darparu cefnogaeth amlapiol yn y gymuned i bobl ag anghenion iechyd a chymdeithasol cymhleth.

Yn hytrach na ward sy'n cynnwys gwelyau ysbyty, mae gwely'r claf ei hun yn dod yn rhan o ward rithwir, sy'n golygu eu bod yn dal i dderbyn gofal wyneb yn wyneb ond yng nghysur eu cartrefi.

Yn y llun: Aelodau staff o wardiau rhithwir Cydweithfa Clwstwr Lleol Iechyd y Bae ac Iechyd y Ddinas.

Mae tîm amlddisgyblaethol sy'n cynnwys gweithwyr gofal iechyd a gweithwyr proffesiynol, fel meddygon, nyrsys, fferyllwyr a therapyddion, yn trafod sut i gynllunio a rheoli gofal pob claf, gan sicrhau bod asesiad ac ymyrraeth wyneb yn wyneb yn cael eu cwblhau.

Defnyddir technoleg ddigidol i ddod â'r timau mawr at ei gilydd yn rhithwir, gan wneud cyfathrebu a chynllunio gofal yn fwy effeithlon ac effeithiol.

Gall meddygon teulu a gwasanaethau cymunedol eraill gyfeirio at y gwasanaeth, sydd hefyd â thîm mewngymorth ysbyty sy'n gweithio gyda staff yr ysbyty i nodi cleifion a all fynd adref o dan ofal y ward rithwir, yn lle cael eu derbyn.

Mae hyn yn creu lle gwely i gleifion eraill ac yn atal y dirywiad sy'n gysylltiedig ag arosiadau yn yr ysbyty i'r grŵp hwn o gleifion.

Mae hefyd yn sicrhau bod iechyd claf wedi'i optimeiddio cyn ei drosglwyddo i ofal ei feddyg teulu.

Hyd yn hyn, mae'r gwasanaeth wardiau rhithwir wedi atal tua 4,000 o dderbyniadau i'r ysbyty (ffigur bras oherwydd cymhlethdodau ynghylch rhagweld derbyniadau).

Dywedodd Neil Hapgood, rheolwr gwella gwasanaethau ar gyfer wardiau rhithwir Bae Abertawe: “Mae’r gwasanaeth yn gweithredu fel pont hanfodol rhwng gofal sylfaenol, gofal eilaidd a gwasanaethau cymunedol drwy ddod â staff o bob rhan o’r system iechyd a gofal ynghyd i gydweithio ar gynllunio a darparu gofal.

“Mae’r dull di-dor hwn yn atal oedi, yn caniatáu darparu gofal o ansawdd uchel mor ddoeth â phosibl ac yn sicrhau bod Bae Abertawe’n symud i gyfeiriad polisi cenedlaethol.

“Yn ogystal â thrin prif broblem y claf, mae wardiau rhithwir hefyd yn cynnal asesiad geriatreg cynhwysfawr llawn i wneud y gorau o ofal y claf a’u gallu i fyw’n dda gartref.

“Gall hyn gynnwys gwaith atal cwympiadau, cynllunio gofal ymlaen llaw ac adolygiadau meddyginiaeth.

“Mae cleifion sy’n gadael yr ysbyty o dan ofal wardiau rhithwir 70 y cant yn llai tebygol o gael eu hail-dderbyn na’r rhai nad ydynt, gan ddangos gwerth y dull cyfannol hwn.”

Dangosodd data a gasglwyd gan y gwasanaeth fod 98 y cant o gleifion yn hyderus bod y wardiau rhithwir yn diwallu eu hanghenion gartref, a theimlai 98 y cant hefyd eu bod yn rhan o drafodaethau am eu gofal.

Mae Dr May Li, meddyg teulu wardiau rhithwir, wedi bod yn rhan o'r gwasanaeth ers ei greu.

Dywedodd: “Rwy’n hynod falch o’r gwasanaeth cofleidiol y mae’n ei ddarparu i garfan o gleifion agored iawn i niwed yn ein cymuned.

“Mae’n un o’r ychydig wasanaethau sy’n darparu cysylltiad di-dor rhwng ein rhyngwyneb gofal sylfaenol a gofal eilaidd, sy’n ased anhygoel i’n bwrdd iechyd.”

Yn ystod y blynyddoedd diwethaf, mae'r gwasanaeth wedi parhau i ddatblygu ac wedi cyflwyno nifer o fentrau gwahanol i helpu i wella profiad cleifion.

“Daethom yn ymwybodol bod cleifion a oedd wedi dioddef toriad, fel toriad breuder er enghraifft, yn gorfod aros yn yr ysbyty yn hirach na’r cyfartaledd,” ychwanegodd Neil.

“O ganlyniad, fe wnaethom ddatblygu Gwasanaeth Rhyddhau Toriadau sy’n cael ei ddarparu gan dimau o’r wardiau rhithwir, Gwasanaeth Asesu Pobl Hŷn, Trawma ac Orthopedig a Rhyddhau â Chymorth Cynnar.

“Mae cleifion sydd â rhai toriadau yn cael eu hadnabod a hwylusir rhyddhau ar yr un diwrnod, neu’n gynharach.

“Mae hyn yn caniatáu i’r cleifion wneud eu gwaith adsefydlu gartref sy’n gwella canlyniadau adferiad ac yn helpu i greu mwy o welyau ysbyty.”

Cynhaliodd y bwrdd iechyd gynllun peilot gyda Llywodraeth Cymru hefyd i alluogi cleifion i ddefnyddio dyfeisiau i wirio eu pwysedd gwaed, eu curiad calon a'u tymheredd gartref fel rhan o'r gwasanaeth ward rithwir.

Roedd y prosiect dyfeisiau cartref, mewn partneriaeth â Gofal Galluogedig Technoleg Cymru a ariennir gan Lywodraeth Cymru, yn caniatáu i staff gael mynediad at arsylwadau cleifion mwy rheolaidd wrth i ganlyniadau gael eu cofnodi ar ffôn clyfar neu dabled trwy Bluetooth, gan ganiatáu i glinigwyr eu gweld.

Dywedodd Dr Elizabeth Davies, Cyfarwyddwr Clinigol Gofal yr Henoed Bae Abertawe: “Mae cyrraedd 12,000 o dderbyniadau yn garreg filltir arwyddocaol i’n wardiau rhithwir — adlewyrchiad nid yn unig o faint, ond o’r ymddiriedaeth y mae cynifer wedi’i rhoi ynom ni.

“Mae’n tystio i dosturi, sgil ac ymroddiad cydweithwyr sy’n darparu’r gwasanaeth ar draws y bwrdd iechyd.

“Gyda’n gilydd, rydym wedi helpu miloedd o bobl i aros yn iach, cynnal eu hannibyniaeth, ac aros yn agos at eu teuluoedd a’u cymunedau.

“Dyma ofal iechyd modern ar ei orau: rhagweithiol, cydgysylltiedig, ac wedi’i lunio o amgylch bywydau pobl — nid dim ond eu cyflyrau na’r sefydliadau sy’n eu gwasanaethu.

“Rwy’n falch o fod yn ymgynghorydd ar gyfer y ward rithwir, ac wrth i ni edrych tua’r dyfodol, byddwn yn parhau i adeiladu ar ei chryfderau, gan wella integreiddio ac ymatebolrwydd, fel y gall hyd yn oed mwy o bobl gael eu cefnogi’n ddiogel ac yn hyderus gartref.”