Os oes gennych ddeintydd rheolaidd a'ch bod yn dioddef poen dannedd, dylech gysylltu â'ch practis deintyddol am gyngor ar sut i reoli'ch problemau a, lle bo'n briodol, dylech gael apwyntiad brys.
Os nad oes gennych ddeintydd rheolaidd neu os oes gennych broblem ddeintyddol frys y tu allan i oriau gwaith arferol, ffoniwch 111 am gyngor a chymorth i ddod o hyd i apwyntiad deintyddol brys os oes angen.
Mae'n bwysig bod pobl yn parhau i gysylltu â'u deintydd arferol os oes ganddynt broblemau fel chwydd, poen nad yw'n lleddfu poen yn syml o fewn 24-48 awr neu os oes ganddynt wlserau nad ydynt wedi gwella o fewn saith diwrnod.
Ni ddylai neb fod yn dioddef o ddannoedd, haint deintyddol neu broblemau yn eu ceg - mae eich deintydd arferol yn gallu darparu gofal a chyngor yn gyflym ac mae deintyddion brys ar gael.
Os byddwch yn derbyn triniaeth ddeintyddol frys, y tâl fydd £30 oni bai eich bod wedi'ch eithrio rhag talu taliadau'r GIG. Os nad oes rhaid i chi dalu am driniaeth, gofynnir i chi ddarparu tystiolaeth o hyn pan fyddwch yn mynychu'r practis.
Dilynwch y ddolen hon i gael arweiniad llawn ar daliadau cleifion am wasanaethau deintyddol, os ydych yn ansicr a ydych wedi’ch eithrio neu os oes angen rhagor o gyngor arnoch.
Nid yw'r ddannoedd ar ei ben ei hun (er enghraifft, y ddannoedd heb unrhyw symptomau neu arwyddion eraill) yn argyfwng deintyddol. Ni ddylai cleifion â'r ddannoedd fynd i Adran Damweiniau ac Achosion Brys.
Mae argyfyngau deintyddol sydd angen gofal gan Adran Achosion Brys yn cynnwys:
- Anafiadau trawmatig i'r wyneb neu'r geg fel dadleoli dant yn llwyr o'i soced
- Chwydd oro-wyneb sy'n sylweddol ac yn gwaethygu
- Gwaedu ôl-echdynnu nad yw'r claf yn gallu ei reoli gyda mesurau lleol
- Heintiau deintyddol sy'n gysylltiedig â salwch systemig acíwt, tymheredd uwch neu drismws difrifol (agoriad ceg cyfyngedig)
- Cyflyrau or-ddentyddol sy'n debygol o waethygu cyflyrau meddygol systemig fel diabetes
Problemau deintyddol brys yw'r rhai na allant aros am ofal deintyddol arferol. Mae’r rhain yn cynnwys:
- Heintiau deintyddol a meinwe meddal neu chwydd yn yr wyneb neu'r geg nad yw'n lledaenu ar draws y gwddf neu tuag at y llygad a lle nad ydych yn teimlo'n sâl
- Wlserau'r geg, lympiau neu ddoluriau sydd wedi bod yn bresennol ers mwy na phythefnos
- Gwaedu yn dilyn triniaeth ddeintyddol na ellir ei rheoli gartref
- Dant oedolyn wedi'i dorri sy'n achosi poen difrifol nad yw'n cael ei wella gan gyffuriau lladd poen
- Poen dannedd ac wyneb difrifol na ellir ei reoli - dannoedd cyson neu boen o'r geg nad yw'n cael ei wella gan gyffuriau lladd poen
Mae cyflyrau deintyddol nad ydynt yn rhai brys yn cynnwys:
- Poen sy'n ymateb i fesurau lleddfu poen
- Mân drawma deintyddol
- Gwaedu ôl-echdynnu y gall y claf ei reoli gan ddefnyddio mesurau hunanofal
- Coronau rhydd neu ddadleoli; pontydd neu argaenau; dannedd gosod wedi torri neu llac ac offer eraill
- Pyst wedi torri yn cynnal coronau
- Llenwadau wedi torri, rhydd neu wedi'u dadleoli
- Triniaethau sydd fel arfer yn gysylltiedig â gofal deintyddol arferol
- Deintgig gwaedu